Park
Cantonspark, het begon als een lustoord en botanische tuin…
In 1914 liet August Janssen in Baarn het Cantonspark als overtuin aanleggen. De Rijksuniversiteit Utrecht nam het park in gebruik als haar botanisch tuin. In 1987 werd het park voor één gulden overgedragen aan de gemeente Baarn met als voorwaarde dat de bijzondere botanische meerwaarde van het park behouden zou blijven. Vanaf toen is het Cantonspark openbaar groen geworden. De Stichting Vrienden van het Cantonspark behartigt de belangen van het park als een bijzondere voormalige botanische tuin van grote waarde. Zij adviseert de gemeente Baarn over het onderhoud en beplanting.
Belangrijke cultuurhistorische monumenten in het Cantonspark zijn: de Colonnade, het Tennishuisje en de oude muur met poort rond de huidige Rozentuin. Het hoogtepunt is een grootse plantenkas, de Wintertuin, die vanaf 1915 het hart van het Cantonspark is. Het gehele complex en alle individuele elementen zijn Rijksmonument. De Wintertuin is sinds 10 juli 2023 voor het publiek gesloten.
Met het terugbrengen van de oorspronkelijke sferen is in 2018 de restauratie van het park begonnen. Er zullen vooral nieuwe Aziatische soorten bomen en heesters komen. In januari 2021 is het gerestaureerde park officieel weer geopend.
Giften aan de Stichting
Tip voor uw belastingaangifte
De stichting Vrienden van het Cantonspark is aangemerkt als culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) met het RSIN/fiscaal (identificatie) nummer 804001947.
Voor donateurs van culturele ANBI’s geldt een extra belastingvoordeel (uw gift wordt bij de belastingaangifte automatisch verhoogd met 25%, bij ondernemingen met 50%). Een erkende culturele ANBI hoeft geen successie- of schenkingsrechten te betalen over legaten en schenkingen. Het bedrag dat u schenkt komt dus volledig ten goede aan de stichting Vrienden van het Cantonspark. Een mogelijkheid is om een periodieke gift te doen. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden:
Uw gift is een periodieke gift als:
- u de gift hebt laten vastleggen
- u regelmatig (minstens 1 keer per jaar) bedragen overmaakt naar de ANBI of vereniging die in de notariële akte (of schriftelijke overeenkomst) wordt genoemd
- deze bedragen steeds (ongeveer) even hoog zijn
- u deze bedragen minimaal 5 jaar achter elkaar overmaakt naar dezelfde instelling of vereniging
- de gift stopt uiterlijk bij uw overlijden.
- de ANBI of vereniging u geen tegenprestatie levert voor de gift.
Tot 2014 mocht u een periodieke gift alleen aftrekken als u deze had vastgelegd bij de notaris. Bij periodieke giften vanaf 2014 hoeft dit niet meer. U kunt kiezen of u de gift via de notaris wil vastleggen of via een schriftelijke overeenkomst met de instelling of vereniging waaraan u de gift doet. Neemt u in de akte op dat u geen gift meer geeft als uw inkomen daalt, bijvoorbeeld omdat u werkloos of invalide wordt? Dan voldoet u toch aan bovenstaande voorwaarden. Een periodieke gift aan een culturele ANBI mag u verhogen met 25%, wanneer u uw aftrekpost berekent. Bij een periodieke gift hebt u niet te maken met een drempel en een maximum aftrekbedrag. Wel geldt voor de verhoging een maximumbedrag van € 1.250.
Een periodieke gift kunt u op 2 manieren vastleggen:
- bij de notaris
- in een schriftelijke overeenkomst tussen u en de instelling of vereniging
Een schriftelijke overeenkomst vastleggen. Wilt u een schriftelijke overeenkomst opmaken tussen u en onze Stichting? U kunt deze formulieren downloaden en gebruiken om de overeenkomst vast te leggen. Zo weet u zeker dat uw overeenkomst voldoet aan de voorwaarden.
Periodieke gift in geld (PDF formulier voor download): Gebruik het formulier Periodieke gift in geld als u minimaal 5 jaar lang een gift in geld wilt doen aan een goed doel.
Periodieke gift in natura (PDF formulier voor download); Gebruik het formulier Periodieke gift in natura als u minimaal 5 jaar lang een gift in natura, wilt doen aan een goed doel. Een gift in natura is bijvoorbeeld een voedselpakket of speelgoed.
Betalingsvolmacht (PDF formulier voor download): Wilt u dat uw periodieke gift in geld automatisch naar het goede doel wordt overgemaakt? Dan kunt u het formulier Betalingsvolmacht gebruiken.
Voorbeeld
U doet een periodieke gift aan een culturele instelling van € 100 per jaar. Per jaar berekent u uw aftrek op de volgende manier:
Berekenen verhoging: € 100 x 25% = € 25. Maximale verhoging: € 1.250. U hebt dan per jaar een aftrek van: € 100 + € 25 = € 125.
Bij een tarief van 42% betaalt u € 100 aan de ANBI terwijl u via uw belastingaftrek € 125 * 42% = € 52,50 terug krijgt. Uw gift bedraagt dan netto € 100 - € 52,50 = € 47,50
Kijk voor meer informatie op www.belastingdienst.nl/giften
Historie
Het huidige Cantonspark is ca 3,5 ha groot, maar maakte vóór 1902 deel uit van het veel grotere landgoed Schoonoord, waar de familie Faas Elias de scepter zwaaide. De laatste telg van dit geslacht, de Freule A. Faas Elias, overleed in 1902 op hoge leeftijd, maar zonder directe nakomelingen. Daardoor raakte het omvangrijke landgoed versnipperd en kwam er veel ruimte vrij voor uitbreiding van het dorp. Maar ook bood de nieuwe situatie aan de schatrijke Amsterdammer August Janssen (1865-1918) de gelegenheid om een 3,5 ha groot perceel van het voormalige landgoed te verwerven en er een zgn overtuin op aan te laten leggen. Janssen was o.a. directeur van Indische Cultuurondernemingen en had in Baarn de oude villa’s Peking, Java en Canton in bezit. Zelf woonde hij aanvankelijk in het in oude chinese stijl gebouwde Canton, dat echter onpraktisch was voor bewoning in ons klimaat. Hij liet het slopen en bouwde op dezelfde plaats een geheel nieuwe villa, met een grote tuin. Aan de overzijde van de Javalaan liet hij door zijn tuinbaas J. Goossen het Cantonspark ontwerpen en aanleggen, met kassen en allerlei gebouwtjes, met als centraal punt de Wintertuin (1915). Er werden tennisbanen aangelegd en het huidige tennishuisje diende daarbij als verkleedruimte voor de sportieve dames. In de Wintertuin verzamelde hij tropische planten en bomen waar hij in Indische stijl zijn gasten kon ontvangen. Omstreeks 1915 kocht hij in Amsterdam op een veiling onderdelen van wat wij nu de colonnade noemen. Aan de kant van de Heemskerklaan liet hij een dienstwoning bouwen voor tuinbaas Goossen. Na diens vertrek woonde daar zijn opvolgers en heette het huis ook wel de Hortulanus-woning.
In 1918 overleed Janssen en kwam de tuin in het bezit van de Utrechtse universiteit, die er een botanische tuin van maakte die het onderzoek en onderwijs in de plantkunde moest ondersteunen. Prof. Dr. August Adriaan Pulle, hoogleraar in de Bijzondere Plantkunde, werd de eerste directeur en J. Goossen werd van tuinbaas de officiële hortulanus van het Cantonspark. De hoofdstructuur van het park bleef gehandhaafd, maar er werd een omvangrijke systeemtuin aangelegd in de strook aan de zuidkant van de vijver, met voor elke plantenfamilie een eigen perk. In de zuidpunt van het park werd een zgn Pinetum aangelegd, waar vnl coniferen werden geplant. In Systeemtuin en Pinetum bereidden in de loop van vele decennia duizenden studenten in plantkunde en farmacie hun tentamens voor. Op verschillende plaatsen van het park kwamen kassen, met hun eigen bewoners: mediterrane en vleesetende planten, Orchideeën en Lathyrussen. Rond de laatste twee groepen werden soms landelijke tentoonstellingen of aparte dagen georganiseerd. Tevens werd in de noordpunt van het park een leslokaal gebouwd.
In de Wintertuin werd het assortiment tropische planten uitgebreid, met een aantal economisch belangrijke soorten als bananen en koffiestruiken, maar tevens werd er een omvangrijke verzameling Bromeliaceae aangelegd, die in zijn tijd de grootste ter wereld was. Het zijn planten uit Zuid Amerika, het bijzondere aandachtsgebied van de systematische plantkunde in Utrecht. In de 60tiger en 70tiger jaren verhuisde de Utrechtse Universiteit naar de Uithof, in de voormalige Johannapolder. Daar werd, rond een oud fort, een grote, zeer moderne botanische tuin aangelegd, die de verschillende externe tuinen, waaronder het Cantonspark, overbodig maakten. In 1987 werd het park voor één gulden, overgedragen aan de gemeente Baarn, die er een openbaar park van maakte onder voorwaarde dat de bijzondere botanische meerwaarde van het park als zodanig zou worden beheerd.lees verder >>
Voor foto's van het oude Cantonspark klik hier>>